Engelli Adına Alınan Aracı Kimler Kullanabilir? sorusu, engelli araç sahipleri ve engelli yakınları tarafından sıkça merak edilen konuların başında gelmektedir. Yasal düzenlemeler, engelli araçlarını kimlerin kullanabileceğini ve engelli plakalı araçların kullanma hakkını kimlerin elde edebileceğini açıkça belirtmektedir.
Engelli bireylerin sahip olduğu haklardan biri, engelli araçları satın alma hakkıdır. Engelli bireyler, 5 yılda bir defa engelli araç satın alabilirler ve bu araçları Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti ile indirimli bir şekilde alabilirler. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için tam teşekküllü bir engelli sağlık heyet raporu ve engelli kimlik kartı gerekmektedir. Bu nedenle, engelli bireylerin engelli araç satın alabilmesi için öncelikle bu heyet raporu ve kimlik kartına sahip olmaları gerekmektedir.
Kimler Engelli Adına Alınan Arabayı Kullanabilir?
Engelli adına alınan araçları kimlerin kullanabileceği, yönetmelikte açık ve net bir şekilde belirtilmiştir. Yönetmelik hükümlerine göre, hangi kişilerin engelli adına alınan aracı kullanabileceği aşağıda açıklanmıştır:
- %90 ve üzeri engeli bulunan engelli bireyin 1. derece, 2. derece ve 3. derece yakınları.
- Araç sahibi engelli tarafından sözleşmeli olarak işe alınmış şoför.
- Araç sahibinin aparatlı işlemler gerektiren özel bir donanım kullanması durumunda, bu işlemi yapabilmesi için TSE (Türk Standardları Enstitüsü) onayı almış kişi.
- Engelli araç sahibinin aparatlı işlemleri gerçekleştirebilmesi için birinci derece yakını olan ve TSE onayı verilmiş kişiler. Bu kişiler, engelli bireyin %90 ve üzeri engeli için (birinci, ikinci ve üçüncü derece yakınları ile sözleşmeli sürücü) kullanım hakkına sahiptir.
Yukarıdaki yönetmelik hükümleri, engelli bireylerin ve engelli araçlarının kullanımını düzenlemekte ve hangi koşullarda başkalarının bu araçları kullanabileceğini belirlemektedir.
Özel Tertibatlı Engelli Aracını Kimler Kullanabilir?
Özel tertibatlı engelli araçlarının kullanma hakkı, oldukça net bir şekilde düzenlenmiştir. Bu araçları kullanabilme hakkına sahip kişiler, öncelikle engelli bireyin eşi ve kan bağı ile bağlı olduğu 3. dereceye kadar olan akrabalarını içerir. Yani, engelli bireyin eşi başta olmak üzere, anne, baba, kardeş, çocuk gibi kan bağı bulunan akrabalar bu araçları kullanma yetkisine sahiptir.
Bununla birlikte, noter tarafından kan bağı olmayan bir kişinin işe alındığı ve bu işlemin noter tarafından belgelendiği durumda, bu kişi de engelli aracını kullanma hakkına sahip olur. Özetle, özel donanımlı engelli araçları, engelli bireyin ailesi ve kan bağı bulunan 3. dereceye kadar olan akrabaları ile noter tarafından işe alınmış kişiler tarafından kullanılabilir. Bu düzenlemeler, engelli bireylerin günlük yaşamlarını daha rahat sürdürebilmelerine olanak tanır.
Engelli Aracı Olan Kişinin Ehliyeti Olması Zorunlu Mu?
Engelli aracı sahibi olan bir kişinin ehliyetsiz olarak araç kullanıp kullanamayacağına dair soruya açıklık getirelim: Engelli raporu bulunan bir kişiden araç kullanmak için özel olarak ehliyet sahibi olma şartı aranmaz ve bu kişinin ehliyetinin olması gerekmez. Engelli bireylerin araç kullanabilmesi için gereken süreç, araç alımı aşamasında trafik tescil işlemi yapılırken araç kullanacak kişilerin ve engelli kişinin kaydının yapılmasıyla tamamlanır.
Ancak, ehliyetsiz bir kişinin engelli aracını kullanabilmesi için kan bağı olmayan bir kişinin aracı kullanması gerekiyorsa, bu kişinin şoför olarak işe alınması gerekmektedir. Bu durumda, şoförün iş akdi noter tarafından düzenlenmelidir.
Ayrıca, %40 engelli oranına sahip kişiler için engelli sürücü belgesi gereklidir. Bu belgeye sahip olan kişiler, H sınıfı sürücü belgesine sahip olduktan sonra engelli araç kullanabilirler. Yani, engelli sürücü belgesi, %40 engelli oranına sahip kişiler için araç kullanma yetkisini sağlar.
Özetle, engelli araçlarıyla ilgili kullanım şartları, engelli bireyin durumuna ve gereksinimlerine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu nedenle, hangi koşullarda araç kullanılacağına dair özel düzenlemeler bulunmaktadır ve bu düzenlemeler, engelli bireylerin ihtiyaçlarına göre uygulanır.
Engelli Aracı Başkası Kullanırsa Cezası 2023
Engelli araçlarının kullanımı ve kimlerin bu araçları kullanabileceği konusunda Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde açık kurallar bulunmaktadır. İşte bu kuralların özeti:
Kimler Engelli Araçlarını Kullanabilir?
- Engelli aracını, engelli kişi kendisi kullanabilir.
- Engelli kişinin eşi, çocukları, torunları, anne ve babası, kardeşleri, anne ve babasının kardeşleri, eşinin anne ve babası, eşinin çocukları, eşinin torunları tarafından kullanılabilir.
- Engelli kişinin 2. ve 3. dereceye kadar akrabaları da engelli aracını kullanabilir.
- Engelli kişinin sözleşmeli şoförü tarafından kullanılabilir.
- Engelli kişinin TSE onaylı sürücüsü tarafından kullanılabilir.
Yasal Olmayan Kullanımın Cezai Yaptırımları
- Engelli aracını yukarıda belirtilen kişiler dışındaki bir kişi kullanırsa, Karayolları Trafik Kanunu’nun 29. maddesine göre 2.000 TL idari para cezası uygulanır.
- Ayrıca, araç trafikten men edilerek ilgili gümrük birimine teslim edilir.
İzinli Kullanım Durumları
- Özel ve önemli durumlarda, engelli aracının ruhsatta ismi olmayan kişiler tarafından kullanılmasına izin verilebilir. Ancak, bu durumlarda ilgili trafik polisinin izni alınmalıdır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Aracın ruhsatında kullanıcının ismi olmalıdır.
- Engelli raporu ve aracı kullanma hakkını gösteren belgelerin yanında bulundurulmalıdır.
- Aracın özel tertibatı ruhsatta belirtilmelidir.
- Aracın izin verilen hız limitlerine uyulmalıdır.
- Aracın güvenli bir şekilde kullanılmalı ve trafiği tehlikeye atmamalıdır.
Bu kurallar, engelli bireylerin ve araçlarının güvenli kullanımını sağlamak ve yasal düzenlemelere uygun hareket etmelerini teşvik etmek amacıyla oluşturulmuştur. Herkesin bu kurallara riayet etmesi, toplumun daha güvenli ve düzenli bir trafik ortamı oluşturmasına yardımcı olur.
%40 Engelli Raporu İle Alınan Aracı Kimler Kullanabilir?
%40 engelli raporuyla alınan aracı kimlerin kullanabileceği hususu oldukça belirgin kurallara tabidir. İşte bu kuralların özetini yapalım:
- İlk olarak, %40 engelli raporu sahibi olan kişi, kendi aracını kullanma hakkına sahiptir.
- Araç sahibinin eşi, bu aracı kullanabilir. Bu, engelli kişinin eşine tanınan bir hak olarak kabul edilir.
- Üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü de engelli aracını kullanabilir. Bu, aile üyelerine tanınan bir başka kullanım hakkıdır.
- Ayrıca, engelli kişi noter tarafından düzenlenmiş bir iş sözleşmesine bağlı olarak istihdam ettiği bir sürücüye de aracını kullanma izni verebilir.
Bu kurallara uyulduğunda, %40 engelli raporu ile alınan araç rahatlıkla kullanılabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:
- Araç kullanacak kişi, aracın ruhsatında isminin bulunmalıdır.
- Engelli raporu ve aracı kullanma hakkını gösteren belgeler her zaman yanında bulundurulmalıdır.
- Aracın özel tertibatı, ruhsatta belirtilmiş olmalıdır.
- Trafik kurallarına uyulmalı, izin verilen hız limitlerine dikkat edilmelidir.
- Aracın trafiği tehlikeye atacak şekilde kullanılması kesinlikle önlenmelidir.
Bu kurallara uyulduğunda, engelli aracını başkası kullanırken ceza almaktan kaçınılabilir ve kullanım süreci daha düzenli ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
Engelli Aracı Alma Şartları Nelerdir?
Ülkemizde engelli raporu sahibi olan bireyler, Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) muafiyet sağlayarak indirimli olarak araç alabilirler. Bu süreç, engellilik derecesine bağlı olarak farklılık gösterir. İşte engelli araç alımı için gerekli şartlar:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak gerekmektedir.
- Engelli bireyin tam teşekkülü bir hastaneden alınmış olan engelli raporu ve engel oranı belgelemesi gerekmektedir.
- 2024 yılı itibarıyla engelliler için ÖTV muafiyeti, alınacak aracın bedelinin 1.004.000 TL’yi aşmaması şartına tabidir.
- Engelli kişinin kullanacağı araçta, özel tertibatlar ve düzenlemelerin bulunması gerekmektedir. Bu özel tertibatlar, engelli bireyin ihtiyaçlarına göre araca eklenir.
- Araç, engelli kişi tarafından kullanılacaksa, bu kişi adına düzenlenmiş eski tip H sınıfı veya yeni tip B sınıfı sürücü belgesine sahip olunmalıdır.
- Alınacak araç sıfır kilometre olmalıdır.
Bu şartlara uyulduğunda, engelli bireyler veya onların yakınları ÖTV muafiyeti ve indirimli fiyatlarla araç sahibi olabilirler. Bu düzenlemeler, engelli bireylerin daha bağımsız ve güvenli bir şekilde seyahat etmelerine olanak tanır.
Engelli Araç İndirim Oranı Nasıl Hesaplanır?
Engelli araç indirim oranının hesaplanması, sıfır kilometre bir engelli aracı almak isteyen birçok kişi için merak edilen bir konudur. İşte %90 ve üzeri engel oranına sahip bir kişinin engelli araç indirim oranının hesaplanması adımları:
- Öncelikle, vergiler dahil satış fiyatını belirleyin. Örneğin, 300.000 TL bir araç düşünelim.
- Satış fiyatı üzerinden %18 KDV bedelini hesaplayın ve bu miktarı satış fiyatından çıkarın. Yani, 300.000 TL / 1.18 = 254.237 TL KDV’siz fiyat elde edilir.
- KDV’yi çıkardıktan sonra, ÖTV dahil 254.237 TL’lik satış fiyatından %80 ÖTV bedelini çıkarın. Yani, 254.237 TL / 1.80 = 141.242 TL ÖTV ve KDV’siz fiyat elde edilir.
- Vergiler hariç fabrika çıkış fiyatı olan 141.242 TL’ye %18’lik KDV bedelini tekrar ekleyin. Yani, 141.242 x 1.18 = 166.665 TL sadece KDV’li fiyat elde edilir.
Sonuç olarak, 300.000 TL’lik bir otomobili ÖTV muafiyeti ile 166.665 TL’ye satın alabilirsiniz. Engelli araç sahibi olan bir kişi, ÖTV indirimine ek olarak vergi dairesine başvurarak Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) indiriminden de yararlanabilir. Bu sayede engelli bireylerin araç alımı daha erişilebilir hale gelir.